lunes, 2 de febrero de 2015

Fuentes del conocimiento; la wikipedia en educación

El post de hoy surge de una simple anécdota y sirve para continuar el del día 1 de febrero sobre Zotero, aunque esta vez voy a centrarme en la wikipedia. Para esto simplemente voy a hacer un copia-pega de dos mensajes que dejé en uno de los foros del curso en donde se muestran de forma inequívoca mi opinión al respecto de este proyecto enciclopédico.
Post 1:
“En la sesión presencial se habló de la wikipedia y yo mostré mis reservas a su uso, reservas que se extienden a otros sitios web. Toca justificar porqué.
Parto de que soy médico y profesor de FP en la familia de Sanidad. Y es en este terreno en el que soy receloso de muchos sitios web que ofrecen información sobre salud.
En temas de salud, la wikipedia tiene errores, algunos de bulto. Los he sufrido cuando les mando hacer trabajos a mis alumnos/as. A pesar de que les digo que si usan la wikipedia como fuente, contrasten los datos con otras fuentes.
Hace unos años se hizo un estudio comparado entre los contenidos de la wikipedia y la "realidad" de los trabajos científicos; este estudio se publicó en una conocida revista científica y los resultados fueron desalentadores: el 90 % de los contenidos en materia de salud contenían errores. Posteriormente se comprobó que este estudio no seguía una metodología científica y que sus resultados no podían tomarse en serio.
Lo cierto es que la wikipedia contiene errores, lo que es fácilmente comprobable si en cualquier artículo vemos su histórico, en donde podemos consultar los cambios; algunos se deshacen, otros se corrigen, y así continuamente. Pero hay que tener en cuenta que éste no es un hecho exclusivo de la wikipedia. Otras fuentes de información sobre salud en internet no están lo suficientemente contrastadas, de ahí que la recomendación debe ser que hay que ser muy cautelosos en la búsqueda de información y remitirse a sitios en los que ésta esté claramente contrastada por personal sanitario; una buena práctica es recurrir a páginas que tengan el sello HONCode, Web Médica Acreditada o Proyecto WMC.
- - -
Post 2 (esta vez en gallego):
“Sen embargo eu penso que o grande hándicap da wikipedia é precisamente que calquera usuario/a poida introducir modificacións ou achegas sen ter que demostrar cualificación algunha. Iso implica que detrás ten que haber un complexo integrado por expertos que revisen continuamente os contidos, e nun sistema con máis de 60.000 entradas ao día iso é tremendamente difícil.
Eu estaría máis de acordo cun sistema así se as entradas son revisadas a priori en todos os casos, non a posteriori como sucede moitas veces. Pero a wikipedia naceu así, como unha web colaborativa que creceu tanto (sen dúbida isto é un valor engadido) que dificulta o control da información e favorece a infoxicación ou, mellor dito, a desinformación inconsciente (cando damos por certos datos que non o son porque confiamos na fonte).
Eu advirto sempre aos meus estudantes que a wikipedia é unha fonte de información na que conviven datos contrastados "de orixe" porque son facilitados por verdadeiros expertos na materia, con datos contrastados "por derivación", cando son facilitados por non expertos pero rectificados por expertos, pero tamén hai datos sen contraste. E o peor é que non sabemos distinguir moi ben entre uns e outros.
Creo que son moi interesantes estes artigos da propia wikipedia que dan unha imaxe bastante realista do que é e como funciona:
Ademais, é interesantísimo ler e transmitir estas ligazóns de advertencias da wikipedia que todo docente debe coñecer:
E xa postos mellor relacionármonos, no noso universo educativo, coa wikiversidad.
Pero, insisto, este non é un mal exclusivo da wikipedia. Fóra dela pode ser moito peor.”

No hay comentarios:

Publicar un comentario